1 Yaşındaki Bebek Ne Yer?

Bebeklerin büyüme ve gelişmeleri sırasında gerekli besin öğelerini almaları için besleyici değeri yüksek besinler, uygun porsiyonlarla sunulmalı ve gün içinde ana öğünlerin yanı sıra ara öğünler de bulundurulmalıdır. Genelde gün içinde 3 dengeli ana öğün ve 2 ila 3 besleyici ara öğün uygulanır.

12 aylık bebeğinizin en iyi şekilde beslenmesi için her gün tüm besin gruplarından dengeli tüketmesi gerekir. Aşağıda her besin grubu için önerilen porsiyonlar yer almaktadır. 

*Bebeğinizin ihtiyaçları bu belirtilenlerden az ya da fazla olabilir; her zaman çocuğunuzun açlık ve tokluk işaretlerini takip edin ve bir beslenme uzmanı veya doktora danışmayı unutmayın.

Sağlıklı bir temel oluşturma

Bu ipuçları bebeğinize, sağlıklı yeme alışkanlıklarını öğretmenizde yardımcı olabilir.

1. Yiyecekleri akıllıca seçin.  Bebeğinizin anne sütünden ya da formül mamadan katı yiyeceklere geçişinde, besin öğesi eksiklikleri yaygın görülür. 2008 tarihli, Nestlé tarafından sponsorluğu yapılan Bebekleri ve Küçük Çocukları Besleme Araştırması (FITS) her gün çocukların yeterli meyve ve sebze tüketmediğini ve önerilen potasyum ve lif miktarını almadığını göstermiştir. Ayrıca küçük çocukların yarısından fazlası beslenmelerinde yeterli miktarda E vitamini almamaktadır. 

İşte bu nedenle çocuğunuza sebze, meyve, tam tahıl, et ve süt ürünü çeşitleri vermek çok önemlidir. Omega-3 açısından zengin bitkisel yağlar veya balık da çocukların beslenmesinde bulunması gereken önemli besinlerdendir.

2. Karıştırın. Dengeli bir beslenme düzeni, her gün, tam tahıllar, meyveler, sebzeler, et ve süt ürünleri gibi her besin gurubundan çeşitli besinleri tüketmeye dayanmaktadır. Ayrıca çocuğunuzda eksikliği görülebilecek besin öğelerinden yüksek oranda bulunan yiyecekleri eklemeyi de unutmayın: demir, çinko, potasyum, e vitamini ve lif gibi. 

3. Meyvelerin ve sebzelerin gökkuşağını sunun.  Rengarenk besin çeşitleri çocuğunuzun tercihlerini artırır ve çeşitli besin öğelerini almasını sağlar. Sevdiği yiyecekler ile birlikte yeni yiyecekler sunmak yeni yiyeceği kabul etme ihtimalini artırabilir. Örneğin eğer mısır seviyorsa, mısırın yanına küçük kırmızı biber parçaları veya peynir eklemeyi deneyin.

4. Ne kadar yiyeceğine çocuğunuz karar versin.  Çocuğunuzun neyi ne kadar yiyeceğine kendisinin karar vermesine izin vererek  iştahına saygı duymayı öğretin.  Eğer açsa, istediği gibi yemesine izin verin. Eğer toksa, durmasına izin verin. 

5. Akıllı atıştırmasını sağlayın.  Her gün 3 ana öğün ve 2 ila 3 ara öğün sunun. Çocuklar kalorilerinin %25’ini ara öğünlerden aldığı için her ara öğün için besleyici tercihler sunduğunuzdan emin olun. Cips, kurabiye ve şekerli içecekler gibi yüksek kalorili, düşük besleyicilikteki yiyeceklerden kaçının.

6. Kararında içirin. İçecekler hidrasyonu (vücut sıvı alımını) sağlamak için iyidir ancak çok fazlası çocuğunuzu doyurabilir.  Çocuğunuzun içecek tercihleri süt, ayran, taze meyve suyu veya sudan oluşmalıdır.  Sütü veya ayranı toplamda günde 2 bardakla sınırlayabilirsiniz. Eğer taze meyve suyu veriyorsanız biberonla değil yalnızca bardakta verin ve günde 120ml’den fazla vermeyin; geri kalan sıvıları su olarak almalıdır. 

7. Sağlıklı yağlar sunun. Yağlar, çocukların büyüme ve gelişimi için ihtiyaç duydukları enerji ve elzem yağ asitlerini sağlar.  Çocuğunuzun beslenme düzenine yağlı balık, avokado, bitkisel yağlarla hazırlanan yiyecekler gibi sağlıklı doymamış yağ kaynaklarını ekleyin.   

8. Sodyum düzeyi az olan yiyecekler tercih edin.  Çocuğunuzun yemeklerinin çok tatsız olduğunu düşünseniz bile onun sizin damak tadınıza uygun olan o tuza ihtiyacı olmadığını unutmayın.  Sodyum tanındıktan sonra tercih edilen ve alışılan bir tat haline gelir. 

Küçük bir çocuğun besin öğesi eksikliklerini giderme

Küçük çocukların yeme alışkanlıklarını ve besin alımını anlamak için, 2008 yılında Nestlé  Bebekleri ve Küçük Çocukları Besleme Araştırması’nı (FITS) desteklemiştir. Küçük çocukların ne yediğini bilerek yemek tercihlerini daha iyi yönlendirebiliriz.

Aşağıdakiler araştırma sonucunda bulunan bazı yaygın eksikliklerdir:

Sebzeler ve meyveler gerekli vitaminleri, mineralleri ve lifi içerir.  Sebze ve meyve açısından zengin bir beslenme düzeni büyüme ve gelişme için önemlidir. 

Nestlé FITS 2008, 12 ila 24 aylık küçük çocukların %25’inin günde bir porsiyon meyve yemediğini ve %30’unun da günde bir porsiyon bile sebze yemediğini ortaya koymuştur. 

Nasıl önlem alınır: Çocuğunuza her gün 225 g meyve 275 g sebze sunun. Meyve ve sebze öğünleri taze, dondurulmuş veya püre haline getirilmiş yiyeceklerden oluşabilir. Ancak sunulan bu meyve ve sebzeler çocuğunuzun yeme yeteneğinin gelişimine göre püre şeklinde veya küçük, kolay yenilebilir parçalara kesilmiş olmalıdır.  Unutmayın, çeşitlilik eklemek için çocuğunuzun favori yiyeceklerinde püre şeklinde bunları sunabilirsiniz. 

Tahıl ürünleri. Nestlé FITS 2008’e göre, 12 ila 18 aylık çocukların %60’ı gün içinde rafine tahıl ürünleri tüketmektedir. Ancak rafine tahıllar çocuğunuz için iyi olmayabilir. Bu tahıllar demir ve B grubu vitaminlerin (B12 vitamini hariç) bakımından bebek tahılları kadar besleyici olmayabilir ve yüksek miktarda şeker içerebilir. 

Nasıl önlem alınır: Çocuğunuza demir içeriği bakımından besleyici bebek tahılları vermeye özen gösterin ve günün herhangi bir vaktinde tahıllı yiyecekler verebileceğinizi unutmayın!

Tatlandırılmış içecekler ve tatlılar. Çocuğunuzun beslenme düzeninde kalorili ancak pek çok besin öğesi yönünden fakir yiyeceklere yer yoktur. Nestlé FITS 2008 çocukların %70’inden fazlasının bir günde her hangi çeşit bir şeker, tatlı ya da tatlandırılmış içecek tükettiğini göstermektedir. Tatlılar, şekerler ve tatlandırılmış içecekler, sundukları düşük besin öğesi içeriğine rağmen kalori bakımından yüksek olabilir ve beslenme düzenindeki diğer besleyici yiyecekleri etkisiz kılabilir. 

Nasıl önlem alınır: Şekerlerin yerine çocuğunuza meyve, yoğurt ve tam tahıllılar ile hazırlanmış ev yapımı atıştırmalıklar gibi daha besleyici seçenekler sunun. 

Lif çocuğunuzun beslenmesinde önemli bir rol oynar.  Ancak Nestlé FITS 2008 hemen hemen tüm çocukların günlük önerilen 19 gram lifi almadığını göstermiştir. 

Nasıl önlem alınır: Her gün çocuğunuza, önerilen miktarda olan tam tahıllılar ve taze, donmuş, püre haline getirilmiş meyve ve sebzeler sunun.

E Vitamini Çocuğunuzun beslenmesinde yer alması gereken vitaminlerden biridir.  Nestlé FITS 2008’e göre, bir yaşındaki çocukların yaklaşık yarısı tükettikleri yiyeceklerden önerilen düzeyde E Vitaminini almamaktadır. 

Nasıl önlem alınır: E Vitamini içeren yiyecekler, bitkisel yağlar (kanola, mısır, zeytinyağı), avokado, tam tahıllar ve bazı yapraklı sebzelerden (ıspanak, brokoli) oluşmaktadır.

Potasyum Çocuğunuzun beslenmesinde yer verilmesi gereken minerallerden biridir. Nestlé FITS 2008’e göre, neredeyse hiçbir küçük çocuk beslenme düzeninde önerilen potasyum alımını tam olarak karşılamamaktadır. 

Nasıl önlem alınır: Potasyum; patates, tatlı patates, avokado, ıspanak, yoğurt, muz ve turunçgiller dahil birçok yiyecekte bulunur.

Sağlıklı yağlar çocukların büyüme ve gelişmesinde önemli rol alır. Yağlar; vücudun A, D, E ve K gibi vitaminleri kullanmasında yardımcı olur. Nestlé FITS 2008 küçük çocukların yaklaşık %23’ünün önerilen toplam yağ miktarını tüketmediğini göstermiştir. Bir çocuğun beslenme düzenindeki toplam kalori alımının %30 ila 40’ı yağlardan gelmelidir. Bu yağların da kaynakları tercihen balık, avokado ve zeytinyağı, kanola gibi bitkisel yağlarla yapılan yemekler olmalıdır.  

Nasıl önlem alınır: Yemeklerinizi Omega-3 yağ (ya da alfa-lilolenik asit) içeren keten tohumu veya kanola yağı gibi yağlarla hazırlayın. Yüksek miktarda doymuş yağ ya da trans yağ içeren yiyecekleri sınırlamayı unutmayın.